สิ่งแวดล้อมหลอมนิสัย เหตุใดเวลาเปลี่ยนคนเปลี่ยน

Generation หรือ ช่วงวัย เป็นทฤษฎีที่มีการศึกษาและค้นคว้ากันมาอยู่สักระยะ จนทุกวันนี้เริ่มจะเป็นเรื่องที่ใกล้ตัวและคุ้นหูกันอยู่บ้าง โดยเฉพาะสายทางด้านสังคมศาสตร์ที่จะศึกษาทั้งในด้านพฤติกรรม สังคม การใช้ชีวิต ความคิดต่างๆ แม้แต่ในด้านการตลาดเองก็ให้ความสนใจกับเรื่องนี้ไม่น้อย เนื่องจากพฤติกรรมต่างๆ ส่งผลต่อการบริโภคอย่างเห็นได้ชัด ทำให้การทําความเข้าใจต่อลักษณะพฤติกรรมของคนใน Generation ต่างๆ ถือเป็นสิ่งสําคัญว่าแต่ละช่วงวัยมี ความคิดและพฤติกรรมต่างกันอย่างไร สภาพสังคมและปัจจัยอื่นๆหล่อหลอมความคิดและทําให้เกิดพฤติกรรมเหล่านั้นขึ้นมาได้อย่างไรบ้าง

ถ้าศึกษากันอย่างละเอียดจริงๆ เจนจะแบ่งเป็นหลายเจนย่อยมาก โดยจะแบ่งตามพฤติกรรมที่แตกต่างกันออกไป แต่ถ้าพูดตามหลักสากลจริงๆแล้ว เจนจะแบ่งออกเป็น 4 เจนหลัก โดยเริ่มจาก ยุคเบบี้บูมเมอร์ หรือ Gen-B เป็น คนที่เกิด ในช่วงปีพ.ศ.2489 – 2507 Gen-X เกิดประมาณปีพ.ศ.2508-2523 Gen-Y เกิดระหว่างปีพ.ศ.2524-2543 และมีเจนใหม่ที่ถือกำเนิดขึ้นคือ Gen-Z คือคนที่เกิดตั้งแต่ปี พ.ศ.2544 เป็นต้นไป

หัวข้อ Generation เป็นเรื่องที่น่าสนใจและมีข้อมูลค่อนข้างมาก Esto จึงได้จัดทำซีรีส์บทความเกี่ยวกับหัวข้อนี้โดยเฉพาะขึ้น และในบทความนี้ Esto จะพาไปรู้จักและวิเคราะห์เรื่องลักษณะนิสัยใจคอของคนแต่ละเจนว่ามีความต่างกันอย่างไร และเหตุใดจึงต่างกัน ปัจจัยที่ทำให้เปลี่ยนแปลงเกิดจากอะไรบ้าง

Gen-B

เป็น คนที่เกิด ในช่วงปีพ.ศ.2489 - 2507 เป็นยุคที่การพัฒนาเทคโนโลยียังไม่ทันสมัยมากเท่าไรนัก สาเหตุที่เรียกว่า Baby boomer นั้น เนื่องจากว่าในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 ผู้ชายต้องถูกไปเกณฑ์ทหาร พอสงครามจบลงก็กลับมาแต่งงานและมีลูกกันเป็นจํานวนมาก ดังนั้นคน Gen-B ส่วนใหญ่จึงเกิดมาภายหลังช่วง สงครามโลกครั้งที่ 2 สงบลงนั่นเอง ด้วยเหตุนี้จึงเรียกว่า Boom เพราะมีเด็กเกิดใหม่จำนวนมาก

ลักษณะพฤติกรรมหลักๆ คือ อดทน จริงจัง เพราะอยู่ทันช่วงที่ได้เห็นความลําบากของพ่อแม่ ขณะนั้นเทคโนโลยียังไม่ได้เข้ามามีบทบาทในชีวิตมาก ทำให้คนเจนนี้ต้องทำกิจกรรมในการดำเนินชีวิตเองอย่างไม่มีตัวช่วย ความคิดว่าตนเป็นที่พึ่งแห่งตนจึงเป็นคติประจำตัวสำหรับคนเจนนี้ ยึดมั่นในสิ่งที่ตนเองเชื่อสูง เปิดใจรับสิ่งใหม่ๆน้อย หรือที่เรียกว่า “อนุรักษ์นิยม”

คน Gen-B ส่วนใหญ่จะมีอายุ 50 ปีขึ้นไปกันหมดแล้ว เราสามารถสังเกตผู้สูงอายุในบ้านหรือตามโทรทัศน์ได้เลย ว่ามีลักษณะเป็นอย่างไร ทั้งนี้แนะนำว่าอย่าพึ่งถือโทษหรืออคติใส่ความอนุรักษ์นิยมของพวกเขา ให้เราเปิดใจและรับรู้ว่าเป็นลักษณะนิสัยที่เกิดจากการหล่อหลอมมานานจะช่วยให้อยู่ร่วมกับคน Gen-B ได้อย่างสบายใจมากขึ้น

Gen-X

คนกลุ่มนี้เกิดมาในช่วงที่ไม่ลําบากเท่ารุ่น Baby boomer เป็นช่วงที่สภาวะโลกสงบเรียบร้อย หลายประเทศเริ่มมีความมั่งคั่ง การใช้ชีวิตของคนรุ่นนี้จึงเริ่มมีเทคโนโลยีเข้ามาเกี่ยวข้องบ้างเล็กน้อย เช่น คอมพิวเตอร์ วิดีโอเกม วอล์คแมน เป็นต้น อย่างไรก็ตาม แม้ว่า คนรุ่นนี้จะเติบโตมาในยุคที่เริ่มมีเทคโนโลยีแต่ก็พบว่า พฤติกรรมการใช้เทคโนโลยีไม่ได้ใช้พร่ําเพรื่อ หรือเน้นความสนุก แต่เน้นใช้เพื่อการทํางาน หรือในความจำเป็นจริงๆเท่านั้น

ปัจจุบัน คนยุค Gen-X เป็นคนวัยทำงาน มีอายุตั้งแต่ 30 ปีขึ้นไป พฤติกรรม ลักษณะนิสัยของคนกลุ่มนี้ที่เด่นชัดคือ ชอบอะไรง่ายๆ ไม่ต้องเป็นทางการ มีแนวคิด สร้างความสมดุลในเรื่องงาน และครอบครัว กล่าวคือ ทำงานตามหน้าที่ ไม่บ้างาน ไม่ทุ่มเท ทำทุกอย่างได้เพียงลำพัง ไม่พึ่งพาใคร เป็นตัวของตัวเองสูง มีความคิดเปิดกว้าง สร้างสรรค์

นอกจากนี้คนเจนนี้ ยังมีแนวโน้มที่จะต่อต้านสังคม ไม่ได้เชื่อเรื่องศาสนา และ ไม่ได้ยึดขนบธรรมเนียมประเพณีมากนักต่างจากคน Gen-B ที่ยึดถือเรื่องนี้มาก เป็นคนที่มีความยืดหยุ่นในการปรับตัวกับวัฒนธรรมที่เปลี่ยนไป อย่างเช่นมองว่าการอยู่ก่อนแต่ง หรือการหย่าร้างก็เป็นเรื่องปกติ เช่นเดียวกับเรื่องเพศที่ 3 ซึ่งต่างจากกลุ่ม Gen-B ที่มองว่าไม่เหมาะสม

Gen-Y

เจนนี้ค่อนข้างคุ้นหูเป็นพิเศษ เนื่องจากปัจจุบันเป็นยุคของคนเจนนี้ เกิดระหว่างปีพ.ศ.2524-2543 เป็นช่วงที่วิวัฒนาการด้านเทคโนยีเริ่มเข้ามา และพัฒนาขึ้นเรื่อยๆ เป็นช่วงที่เทคโนโลยีใหม่เริ่มมีราคาถูกลง และคนส่วนใหญ่ในยุคนี้สามารถเข้าถึงเทคโนโลยีได้ง่ายขึ้น คน Gen-Y จึงเกิดมาพร้อมกับยุคเทคโนโลยี ที่เพียบพร้อมทั้งอุปกรณ์ไอทีและอินเทอร์เน็ตเข้าถึงข้อมูล ต่างๆ ได้ง่ายและรวดเร็ว เพราะเกิดมาท่ามกลางเทคโนโลยี

Gen-Y จึงมีความสามารถด้านการใช้เทคโนโลยีไม่ว่าจะใช้ทํางาน ติดต่อสื่อสาร แต่กลับให้ความสําคัญกับสังคมรอบข้างน้อยลง โดยไปเพิ่มความสําคัญในโลกไซเบอร์แทน นอกจากนี้ลักษณะนิสัยของคนกลุ่มนี้ยังใจร้อน กล้าแสดงออก กล้าแสดงความคิดเห็น มีความคิดเป็นตัวของตัวเอง ชอบความ ท้าทาย ไม่ชอบการขู่เข็ญบังคับ หากเจอพ่อแม่หรือผู้ใหญ่ที่ ชอบบังคับหรือไม่เข้าใจในตัวตนก็มักจะมีอาการไม่พอใจ มีค่านิยมที่ต่างจากคนรุ่นก่อนทั้งในเรื่องการดําเนินชีวิตและการทํางาน

คนกลุ่มนี้อยู่ในทั้งช่วงวัยเรียน และวัยทำงาน ลักษณะพฤติกรรมของคน Gen-Y ต้องการความชัดเจนในการทำงานว่าสิ่งที่ทำมีผลต่อตนเองอย่างไร คาดหวังเงินเดือนสูง คาดหวังคำชม แต่ไม่อดทนต่องานที่ทำ ชอบเปลี่ยนงานบ่อย แต่ที่น่าสนใจคน Gen-Y จะให้ความสำคัญกับการจัดสมดุลเวลาให้กับตัวเอง หรือที่เรียกว่า Work-Life Balance เห็นได้ว่าหลังเลิกงานคนรุ่นนี้มักจะไปหาทำกิจกรรมให้ความสุขกับตัวเอง

Gen-Z

คนที่เกิดตั้งแต่ปีพ.ศ.2544 เป็นต้นไป เป็นคนรุ่นที่เกิดมาก็แวดล้อมไปด้วย เทคโนโลยีแล้ว เติบโตมาพร้อมสิ่งอํานวยความสะดวกมากมายที่อยู่แวดล้อม มีความสามารถในการใช้เทคโนโลยีต่างๆ และ เรียนรู้ได้เร็ว เพราะพ่อแม่ใช้สิ่งเหล่านี้ในชีวิตประจําวันอยู่แล้ว

เด็กรุ่นนี่้จะเป็นรุ่นแรกที่ทั้งพ่อและแม่จะออกไปทำงานนอกบ้านทั้งคู่ จากปกติจะมีแค่พ่อที่ออกไปทำงานเลี้ยงครอบครัวและแม่อยู่บ้านเป็นส่วนใหญ่ จึงทำให้เด็กยุค Gen Z ได้รับการเลี้ยงดูจากคนอื่นมากกว่าพ่อและแม่ของตัวเอง ความอบอุ่นในครอบครัวของเด็กเจนนี้จะน้อยกว่าเจนอื่นๆ แต่เด็กเจนนี้จะมีโลกไซเบอร์มาทดแทน ในยุคนี้เทคโนโลยีก้าวไปไกลมาก และโลกอินเตอร์เน็ตเปิดกว้างมีผู้คนเข้าถึงเกิน 90% แล้ว เด็กเจนนี้จะตามหาสิ่งที่ตัวเองสนใจได้จากโลกอินเตอร์เน็ตทั้งหมด รวมไปถึงความรักด้วย เรียกได้ว่าเป็นเจนที่เกิดมาในโลกที่ออนไลน์เชื่อมถึงกันหมด

จะเห็นได้ว่าพฤติกรรมของคนในแต่ะยุคนั้นก็มีข้อดี ข้อเสียแตกต่างกันออกไป ทำให้พอจะทราบลักษณะนิสัยพื้นฐานของคนในยุคต่างๆ ได้บ้าง และในบทความหน้า Esto จะพาทุกคนไปวิเคราะห์ ชีวิตการทำงานในแต่ละเจนว่ามีความเชื่อและความคิดเกี่ยวกับชีวิตการทำงานว่าอย่างไรบ้าง

บทความที่น่าสนใจ

ปัจจัยความนิยมคอนโดมิเนียม รูปแบบใหม่ของการพักอาศัยแนวสูง

Gen ไหน ทำงานยังไง สไตล์การทำงานที่ปรับตามกาลเวลา

จังหวะชีวิตที่เปลี่ยนแปลงไปตามทำนองของยุคสมัย

รูปแบบการอยู่อาศัยที่เปลี่ยนแปลงตามกาลเวลา

นิยามความสำเร็จที่แตกต่างของแต่ละ Generation