ความยั่งยืนต่อสิ่งแวดล้อมและทางเลือกของคนเมือง

มนุษย์เราเกิดขึ้นมาบนโลกใบนี้ได้ 2.3 ล้านปีก่อน วิวัฒนาการและพัฒนารูปแบบการใช้ชีวิตให้ง่ายขึ้นมาเรื่อยจนถึงปัจจุบัน ในขั้นตอนการพัฒนาเหล่านั้นได้สร้างผลกระทบให้กับสิ่งแวดล้อมอย่างต่อเนื่องเช่นกัน จนทั่วทั้งโลกเริ่มมีการศึกษาขีดจำกัดของผลกระทบที่เราสร้างไว้

ขีดจำกัดที่โลกของเรากำลังเผชิญในขณะนี้

การขาดแคลนทรัพยากรธรรมชาติ

จากผลการวิจัยของ Global Footprint Network พบว่า ตลอด 40 ปีที่ผ่านมามนุษย์เราใช้ทรัพยากรใช้ทรัพยากรธรรมชาติไปมากเกินกว่าที่โลกจะสามารถฟื้นฟูตัวเองได้ทัน โดยเฉพาะพวกแร่พลวง (Antimony) และอินเดียม (Indium) ซึ่งใช้ในการผลิตแบตเตอรี่ ยา หน้าจอทัชสกรีน และโซลาร์เซลล์ ก็ลดน้อยลง นักวิทยาศาสตร์ประเมินว่า แร่เหล่านี้มีเหลือให้มนุษยชาติใช้อีกไม่ถึง 20 ปี

แค่ลองคิดถึงเวลานั้น ก็พอจะรับรู้ผลกรรมที่ลูกหลานและตัวเราเองต้องยอมรับแล้ว

ความสามารถในการกำจัดขยะ

นอกจากเรื่องทรัพยากรธรรมชาติอย่างแร่ธาตุแล้ว ยังมีเรื่องของขยะ เพราะการพัฒนาทางเศรษฐกิจที่ผ่านมาส่วนใหญ่มีรูปแบบการใช้งานเป็นแบบตรง คือ ใช้แล้วทิ้ง ไม่มีการนำมาหมุนเวียนซ้ำ ทำให้เราต้องใช้ทรัพยากรในการกำจัดมากขึ้น จนบางครั้งมีขยะที่หลุดออกจากระบบ กลายเป็นส่วนที่สร้างภาระให้กับระบบนิเวศ

ขีดจำกัดของธรรมชาติ

จากการใช้ทรัพยากรอย่างไม่ยั้งมือของเรา ทำให้มนุษยชาติต้องเผชิญกับขีดจำกัดทางธรรมชาติ 2 อย่างหลักๆ ที่ทำให้โลกกำลังเปลี่ยนแปลงไปในทางที่ไม่เอื้อต่อการใช้ชีวิตของมนุษย์ คือ การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ อย่างที่เราได้เห็นกันมาบ้าง และการสูญเสียความหลากหลายทางชีวิวิทยาและสมดุลทางวัฎจักรชีวิเคมี ทั้งไนโตรเจนและฟอสฟอรัส เนื่องจากการใช้ที่ดินและผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ

ซึ่งทั้ง 3 ข้อนี้กำลังชี้ให้เราเห็นถึงวงจรที่เป็นปัญหาของระบบเศรษฐกิจในรูปแบบการใช้แล้วทิ้ง ซึ่งทำให้ได้คำตอบว่า แนวคิดด้านเศรษฐกิจหมุนเวียนสามารถเป็นคำตอบในการแก้ปัญหาทั้ง 3 ข้อนี้ได้

ตัวอย่างการแก้ไขพฤติกรรมเพื่อการรักษาสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน

ช่วงที่ผ่านมาหลายคนอาจจะยังจำกันได้ถึงการรายงานเรื่องการลดใช้ถุงพลาสติก ซึ่งเป็นหนึ่งในวิธีการแก้ปัญหาอย่างยั่งยืนที่หลายประเทศเริ่มเข้ามามีมาตรการงดใช้ถุงพลาสติก เช่น

ในแถบเอเชียจะมี ฮ่องกง จีน อินโดนีเซีย มาเลเซีย เมียนมา อินเดีย อิสราเอล ไต้หวัน และบังกลาเทศ ทางฝั่งยุโรปที่ประกาศใช้กฎหมายจริงจังอย่าง เดนมาร์ก อังกฤษ ฝรั่งเศส ไอร์แลนด์ อิตาลี สวิซเซอร์แลนด์ เนเธอร์แลนด์ โรมาเนีย และเยอรมัน นอกจากนี้ยังมีทวีปอเมริกาและอื่นๆ ลองมาดูตัวอย่างของมาตรการการลดถุงพลาสติก

จีน

มีการประกาศยกเลิกการแจกถุงพลาสติกในห้างร้าน ให้ใช้ถุงผ้าหรือตระกร้าแทน พร้อมกำหนดบทลงโทษสำหรับผู้ที่ฝ่าฝืน ทำให้ผู้ประกอบการสามารถลดต้นทุนเรื่องถุงพลาสติกลง และช่วยให้สิ่งแวดล้อมดีขึ้น

เมียนมา

ประเทศเพื่อนบ้านของเราดำเนินมาตรการห้ามใช้ถุงพลาสติกมาตั้งแต่ปี 2554 โดยไม่อนุญาตให้เก็บหรือจำหน่ายถุงพลาสติกตามร้านค้าและร้านขายของชำ และยังมีมาตรการดำเนินการกับโรงงานที่ผลิตที่หากไม่หยุดการผลิตจะยึดใบอนุญาติดำเนินกิจการและอาจถูกดำเนินการตามกฎหมาย

เคนยา

เป็นประเทศหนึ่งที่มีความเด็ดขาดด้านการใช้ถุงพลาสติกมาตั้งแต่ปี 2560 เพราะเขาห้ามผลิต จำหน่ายหรือใช้ถุงพลาสติก หากฝ่าฝืนมีโทษจำคุกสูงสุดถึง 4 ปีหรือปรับเงินสูงสุด 38,000 ดอลลาร์สหรัฐฯ หรือราว 1.25 ล้านบาท ซึ่งเป็นกฏหมายที่มีบทลงโทษรุนแรงมากที่สุดในโลกเลยทีเดียว

อย่างในประเทศไทยตอนนี้เราก็จะเห็นห้างสรรพสินค้าหรือศูนย์การค้ามากมายที่ประกาศงดใช้ถุงพลาสติกทุกวันที่ x ของเดือน เช่น Tesco Lotus จะงดใช้ทุกวันที่ 4 ของเดือน ขณะที่ร้านสะดวกซื้ออย่าง 7-11 มีการรณรงค์และขอบคุณผ่านใบเสร็จรับเงิน ซึ่งต้นทุนที่ถูกลดไปจากการใช้ถุงจะนำไปบริจาคเฟื่อกระตุ้นให้ผู้บริโภคใช้ถุงกันน้อยลง

นอกจากการลดถุงพลาสติกแล้ว ชาวคอนโดอย่างเรายังทำอะไรได้อีกบ้าง

ทำความรู้จักกับ 3 ร้านรีฟิล รักษ์สิ่งแวดล้อมด้วยการใช้ซ้ำ

Refill Station ปั๊มน้ำยา

เป็นร้านที่อยู่ในทำเลอ่อนนุช สำหรับใครที่อยู่คอนโดติดรถไฟฟ้าสามารถนั่งรถไฟฟ้า BTS ไปลงที่สถานีอ่อนนุชแล้วเดินไปที่ซอยสุขุมวิท 77/1 ตรงเข้าไปไม่นานก็จะพบกับร้าน Refill Station ปั๊มน้ำยา ซึ่งภายในร้านจะมีทั้งบรรจุภัณฑ์ สำหรับใครที่ไม่ได้เตรียมพร้อมมาสามารถซื้อไปเติมกับผลิตภัณฑ์รีฟิลต่างๆ ที่มีอยู่มากมายตั้งแต่ยาสีฟัน ไปจนถึงน้ำยาขัดห้องน้ำ โดยทั้งหมดนี้เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมแน่นอน

ZeroMoment Refillery

อีกหนึ่งร้านที่ตั้งอยู่ใจกลางเมืองในย่านพระราม 9 แต่งานนี้อาจจะต้องใช้รถกันเล็กน้อยเพราะร้าน ZeroMoment Refillery อยู่ด้านหลัง The Nine พระราม 9 สำหรับที่นี่คุณสามารถหาซื้อของได้ราวกับเดินเข้าซุปเปอร์มาร์เก็ตเพราะเขามีทั้งผลิตภัณฑ์ที่ใช้กับตัว ผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดพื้น ภาชนะและอื่นๆ นอกจากนี้ยังมีขนมขบเคี้ยว ธัญพืช และวัตถุดิบประกอบอาหารให้เลือกกันได้อย่างเต็มที่ ได้ลดขยะกันอย่างจุใจไปเลย

Less Plastic Able

มาถึงฝั่งธนฯ กันบ้างกับร้าน Less Plastic Able ที่ตั้งอยู่ในย่านวงเวียนใหญ่ที่แม้จะเป็นร้านขนาดเล็ก แต่ด้านในก็ยงคงคอนเซ็ปรักษ์โลกด้วยการวางขายทั้งบรรจุภัณฑ์และผลิตภัณฑ์รีฟิล นอกจากนี้ยังมีกิจกรรมเพื่อสิ่งแวดล้อมที่ทางร้านทำเช่น การแยกขยะหรือการหาวิธีลดขยะ ซึ่งเป็นสิ่งที่ร้านพยายามทำอย่างต่อเนื่อง สามารถติดตามได้ทางเฟซบุ๊ค facebook.com/lessplasticable/

ที่มา: ป่าสาละ, posttoday, mthai